Luka HendrickxAs Tough as Clay – Goose Pulling as a Cornerstone of Antwerp Polder Identity(Hard als klei – Gansrijden als hoeksteen van de Antwerpse Polderidentiteit) Goose pulling, a game in which participants on horseback ride under a gallows to attempt the removal of a dead goose’s head, remains highly popular in six polder towns north of Antwerp, despite facing criticism …
Redactioneel Bijdragen Luka Hendrickx, Hard als klei – Gansrijden als hoeksteen van de Antwerpse Polderidentiteit*Paul Vandenbroeck, Van onbekende ketters en Jheronimus Bosch – De zogenaamde Tuin der Lusten en een vroegvijftiende-eeuwse heterodoxe cosmogonieGriet Kockelkoren, Linda Wullus, Wies Stortelder & Ina Vanden Berghe, Het oneindige verhaal … Verhalen van spel(ers) voor altijd verweven in de materiële biografie van marionetten*Mark Bouma, De nieuwe oprit van Dutroux. …
Marit van Dijk, Hester Dibbits, Jet Bakels & Sofie De Ruysser – Observations: Our every day Life with Birds This thematic issue contributes to the ongoing discourse on changing human-animal relationships, focusing specifically on birds. Contributors explore the multifaceted ways birds are embedded in daily life, examining both traditional practices — such as egg gathering and birdwatching — and contemporary initiatives, …
Karen François & Dylan Descamps, Etnowiskunde: Bourdieu toegepast op ongelijkheid binnen wiskundeonderwijsJan Willem ten Bruggencate – De Disneyficatie van Andersens ZeemeerminAmber Idzinga – Nevel, boswezen, of dwalende ziel? Over de witte wieven en witte juffers in Nederlandse sagenLuk Indesteege & Pieter Neirinckx, “Zijn wij erfgoed? Dat wist ik niet!” Ervaringen bij het verzamelen van immaterieel-erfgoedpraktijken in Belgisch-Limburg anno 2021-2024Thomas Matei, La Fidélité (1798-1819). Pomologisch levenswerk van …
125e JAARGANG (2024) Nr. 1 EssaysWim Burggraaff en Sophie Elpers, ‘Wat zijn jullie aan het doen?’ Een verkenning van lokale erfgoedgemeenschappen in het kader van het Verdrag van FaroChristoph De Spiegeleer, De Boerenkrijg in context. 225 jaar feiten en beeldvormingEls Veraverbeke, Curating War. Hoe oorlog als erfgoed verzamelen, beheren en delen in een oorlogsmuseum SporenTheo Meder, De Volksverhalenbank van de Lage …
Twee Nederlandstalige volksverhalendatabases zijn samengevoegd en bevatten nu ruim 100.000 volksverhalen uit Nederland en Vlaanderen. De Vlaamse Volksverhalenbank is weliswaar nog altijd online raadpleegbaar op een server van de Katholieke Universiteit Leuven, maar de verzameling is al een kleine twintig jaar niet meer onderhouden of aangevuld: zie https://www.volksverhalenbank.be/. De Nederlandse Volksverhalenbank wordt nog wel altijd bijgewerkt op het Meertens Instituut in …
Wim Burggraaf & Sophie Elpers, ‘What are you doing?’ An exploration of local heritage communities in the context of the Faro ConventionChristoph De Spiegeleer, Peasant’s War in context. 225 years of facts and creation of an imageEls Veraverbeke, Curating War. How to collect, manage and share war as heritage in a war museum?Theo Meder, Folktale Database of the Low CountriesJan Pandelaers, A …
Eerste nummer van 2024
124e JAARGANG (2023) Nr. 3 Reculer/Sauter Marc Jacobs, ‘Daar spreken we nog over …’. Over disciplinaire vertogen en praktijken, voor en met elektronische dataverwerking 333 Marc Jacobs, Steekkaarten, -bakken en publicaties: de ingewanden van de ‘volkskunde’ in de 20e eeuw 339 Marc Jacobs, Parateksten, folklore, volkskunde en bibliografische instrumenten in de 20e eeuw 375 Marc Jacobs, Een zwanenzang en praktische …
Heritage in the 2020s: adjectives,Controversies and Agonistic value Marc Jacobs, Hélène Verreyke & Jiyun Zhang In the introduction to this special issue of Volkskunde on heritage and controversies, the urgency andrelevance of this topic in the 2020s are emphasized. The wave of symbolic violence and protests against statuesof persons linked with slave trade or colonization (illustrated with the case of …
123e JAARGANG (2022) Nr. 3 Controverses Marc Jacobs, Hélène Verreyke & Jiyun Zhang, Erfgoed in de jaren 2020: 249 adjectieven, controverses en strijdwaarde Vic Bervoets & Marc Jacobs, Erfgoed: dissonant, donker, moeilijk, pijnlijk, 277 beschamend, toxisch, gecontesteerd, … Over problematiserende adjectieven Vic Bervoets, Hélène Verreyke & Marc Jacobs, Contact zones, participatie, 297 agonisme en moeilijk erfgoed: de impulsen uit het …
Adapting the Living HumanTreasures idea in Flanders(Belgium): The case ofcraftsmanshipAhmet Erman Aral The UNESCO 2003 Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage places individuals, groups and communities at the heart of safeguarding. The Living Human Treasures (LHT), although discontinued as a UNESCO programme in 2006, introduced an earlier model of this approach and is prevalent in various national …
Castles as Art Repositories in WartimeThe hidden and lost collections of the Dutch Open-Air Museum(Nederlands Openluchtmuseum) Ingrid D. Jacobs At the end of the 1930s, the Dutch State Inspectorate for Art Protection (Nederlandse RijksinspectieKunstbescherming) stood up to protect monuments, heritage and museum collections from war threats.The most valuable possessions were stored in basements, strongrooms, school buildings, churches, and evenon ships. …
124e JAARGANG (2023) Nr. 2 Wetenschappelijke artikels Ahmet Erman Aral, Omtrent “vakmanschap”. Een alternatief voor de formule van Levende Menselijke Schatten in Vlaanderen Maite Debeukeleer & Maarten H.D. Larmuseau, Een viraal volksverhaal. De plakfactor van een negentiende-eeuwse heksenmoord in Oost-Vlaanderen Josephine Koopman, Postkoloniale geurlandschappen: onderzoek naar het geurerfgoed van een toko Essays Peter Debaere, De ‘Europese migratie’ en het (vertrouwde) …
124e JAARGANG (2023) Nr. 1 Wetenschappelijke artikels Brecht Deseure, Adieu dan fransch gebroed. Gezongen protest tegen het Frans bewind in Antwerpen (1793-1814) 1 Hans Piena, Van spel tot ernst: 300 jaar Canon van Nederland 27 Sporen Bruno Stappaerts, De Keltische reus Contios. Van startidee tot tweede lustrum 47 In memoriam Paul Catteeuw & Marc Jacobs, I B 2, II B, …
“Goodbye then, French riffraff”.Protest songs against French rule inAntwerp (1793-1814)Brecht Deseure Singing songs is an age-old way of voicing political protest, which was widely practised in the revolutionary era. This article presents the first systematic investigation of political songs in the former Austrian Netherlands under French rule. The analysis centres on a corpus of ten anti-French songs from the city …
123e JAARGANG (2022) Nr. 2 Wetenschappelijk artikel Ingrid D. Jacobs, Kastelen als bewaarplaats in oorlogstijd. 145 De verborgen en verloren collecties van het Nederlands Openluchtmuseum Essay Marie Charlotte Le Bailly, Hoe een lang en gezond leven van 72 jaar te leiden 169 volgens een populaire almanak uit 1520: Der scaepherders kalengier gedrukt door Adriaen van Berghen Onderzoek Rik De Lombaerde …
Marc Jacobs & Sophie Elpers Historian. Old-school researcher and cultural brokerThe legacy of dr. Albert van der Zeijden (1957-2021)At the sad occasion of the passing away of Albert van der Zeijden (member of the editorial board of Volkskunde), the life’s work of this scholar is presented and characterized. On the one hand, he presented himself as an academically trained historian. …
122e JAARGANG (2021) Nr. 3 Redactie In memoriam Albert van der Zeijden Marc Jacobs & Sophie Elpers, Historicus – Oude-stijler én cultureel makelaar De nalatenschap van dr. Albert van der Zeijden (1957-2021) Wetenschappelijke artikels Elena Vanden Abeele & Wendy Wiertz, Het Vlaamse kantonderwijs in de 20e eeuw: tussen modernisering en traditie Nadezhda Savova-Grigorova, Social Tourism and Museum Mobilities in Destinations …
123e JAARGANG (2022) Nr. 1 Wetenschappelijke artikels Herwig De Lannoy, “Wij ijveren voor een kuisch geslacht. 1 Weg met de schunnige plakkaten!” De beweging voor zedelijkheid in Mechelen tijdens het interbellum Brecht Demasure, Vergane glorie? De reconversie van de rurale wagenmaker 31 in Vlaanderen (1920-1970) Hans Piena, Bloed is dikker dan water: Achterhoekse identiteit in historisch perspectief 51 Sporen Willem …
HERWIG DE LANNOY “Wij ijveren voor een kuisch geslacht. Weg met de schunnige plakkaten!”The morality movement in Mechelen during the interbellum period The morality movement peaked during the interbellum period. The struggle against the debauchery ofmorals was waged most fiercely by Catholics who were driven by the Catholic Action Movement.They targeted fashion trends, dance bars and the new means of …
Jeroen Reyniers Relics and Reliquary Treasures of Saint Ursula in Belgian Limburg Saint Ursula was a king’s daughter (4th/5th century) who was murdered together with several virgins in Cologne. Possibly due to an interpretation error of the legend the cult changed to ‘Saint Ursula and the eleven thousand virgins’ in the ninth century. This legend received renewed attention thanks to …
122e jaargang (2021) Nr 2 Inleiding Hans Geybels, Wat rest van heiligheid. Relieken in de Nederlanden Wetenschappelijke artikels Jeroen Reyniers, Relieken en reliekschatten van Sint-Ursula en de elfduizend maagden in Belgisch Limburg Charles M.A. Caspers,Het gebeente van Liduina van Schiedam (1380-1433) Evelyne Verheggen, Religieuze kunst als verzet en troost in de Tachtigjarige Oorlog. Een portret van de Utrechtse …
ERIK AERTS Beer Ousts Wine Thanks to Hops? Battle for Priority as a People’s Drink in Brabant and Flanders 800-1500 In past centuries, beer and wine were the most popular alcoholic beverages, also in Northwestern Europe. Beer was the common daily drink in regions without a domestic viticulture and wine did not yet have the elitist character of the later, …
doc_volkskunde_2021_1_zonder_cijfers.indd 122e JAARGANG (2021) Nr. 1 Interview Stefaan Top, Afscheid als redacteur van Volkskunde 1 Wetenschappelijke artikels Erik Aerts, Bier verdringt wijn dankzij hop? Strijd om de prioriteit als volksdrank in Brabant en Vlaanderen (ca. 800-1500) 15 Ludo Stynen, Eigen en andere “eigendommelijkheid”. Van interbellumdans tot internationale volksdans en Vlaamse dagen in Schoten 57 Essays Herman Clerinx, Begin en einde …
Inleiding – Introduction Albert van der Zeijden, Jorijn Neyrinck, Kathleen M. Adams, Frederike van Ouwerkerk, Bouke van Gorp & Paul Catteeuw, 519Immaterieel erfgoed als toeristische bestemming. Hoe duurzaam toerisme en de borging van levend erfgoed samengaanIntangible Heritage as a Tourist Destination. Contributions to Safeguarding Intangible Cultural Heritage through Sustainable Tourism Wetenschappelijke artikels Anne-Baukje Coster, Maaike de Jong, Alexander Grit & …
121ste JAARGANG (2020) Nr. 3 Introduction Marc Jacobs, Jorijn Neyrinck and Evdokia Tsakiridis, Safeguarding Intangible 241Cultural Heritage and Museums. A Crossing of Several Projects and TrajectoriesJorijn Neyrinck, Evdokia Tsakiridis en Marc Jacobs, Het borgen van 249 immaterieel cultureel erfgoed en musea. Een kruispunt van verschillende projecten en trajecten Evdokia Tsakiridis, Marc Jacobs and Jorijn Neyrinck, Safeguarding Intangible 255 Cultural Heritage …
121ste JAARGANG (2020) Nr. 2 Wetenschappelijk artikel Ilaria Rosetti, Marc Jacobs & Ana Pereira Roders, Erfgoed en duurzaamheid 105 – Een literatuuronderzoek en reflectie over de rol van participatieve erfgoedpraktijken in duurzame ontwikkeling Essays Mark Schep, Immaterieel erfgoed in een superdiverse omgeving: 123 ondernemers, vrijwilligers en culturele organisaties als ‘custodians’ Susanne Verburg, Jongerenculturen en immaterieel erfgoed: 135 leren van beleving …
121ste JAARGANG (2020) Nr. 1 Link issuu Wetenschappelijk artikel Nele Wynants, Wetenschap op de kermis – De verspreiding van technologie kennis en spektakel in Belgische provinciesteden tijdens het fin-de-siècle Essays Albert van der Zeijden, D.J. van der Ven (1891-1973) als filmische pionierMarc Jacobs, “Borgen van immaterieel erfgoed”, films en D.J. van der Ven 45 Sporen Albert van der Zeijden, Making …
Een duurzame toekomst voor de Friese folklore Anne-Baukje Coster, Maaike de Jong, Alexander Grit & Sander Vroom Dit artikel verkent de kansen en uitdagingen waarmee immaterieelerfgoedgemeenschappen in Friesland te maken hebben als het gaat over cultuurtoerisme en het versterken van steden en regio’s. De relevantie van dit kwalitatieve onderzoek ligt in het verkennen van strategieën teneinde duurzaam toerisme, als een …
Ilaria Rosetti, Marc Jacobs & Anna Pereira Roders Erfgoed en duurzaamheid. Een literatuuronderzoek en reflectie over de rol van participatieve erfgoedpraktijken in duurzame ontwikkelin Summary: Heritage and Sustainability A review of recent literature and a reflection on the role of participatory heritage practices in sustainable development Heritage & Sustainability is an emerging multidisciplinary field. In the last decade, many studies …
SUMMARIES Safeguarding Intangible Cultural Heritage and Museums A Crossing of Several Projects and Trajectories Marc Jacobs, Jorijn Neyrinck and Evdokia Tsakiridis In this concise institutional introduction text, guest editors Jorijn Neyrinck, Evdokia Tsakiridis and Marc Jacobs contextualise the publication of the special issue of the journal Volkskunde on Safeguarding Intangible Cultural Heritage and Museums as a scholarly result of cooperation …
Nele Wynants, Wetenschap op de kermis. De verspreiding van technologie, kennis en spektakel in Belgische provinciesteden tijdens het fin-de-siècle Summary: This article will discuss the role of itinerant show people in the popularization of science and technology in the history of the Belgian fairground. Through a number of case studies at the fair in Ghent of 1892, I will demonstrate …
Francesca Blockeel: Portugal en zijn kolonies. Dekolonisering en teruggave van kunst Summary: Portugal and Its Colonies. Decolonisation and Restitution of Art In the sixteenth century Portugal was one of the great powers and, with Spain, a precursor in colonizing areas in Asia, America and Africa. Its imperium covers 500 years and it controlled colonies that now are situated in 53 different …
WENDY WAUTERS Het uitkoken van de narheid en zijn verwantschap met de geneeskunst en de alchemistische beeldtaal Summary: The Vaporisation of Folly and its similarity with early modern medicine and alchemical discourse The Vaporisation of Folly [‘Het uitkoken van de narheid’] fits within a framework of early modern evocations of the healing and makeability of men who are overcome by temporal …
120ste JAARGANG (2019) Nr. 3 Inleiding – Introduction Jos van Beurden, Kathleen M. Adams & Paul Catteeuw 305 Wetenschappelijke artikelen Francesca Blockeel, Portugal en zijn kolonies: dekolonisering en teruggave 341 van kunst Lies Busselen, De tijd haalt ons in – Hoe het restitutiedebat een lens biedt 361 op een verschuiving in de “ontkenning van gelijktijdigheid” Elsbeth Dekker, Tano Toba Saga …
PAUL JANSSENSWILLEN, WIL MEEUS, ELS VINCKX, SILKE LEENEN Erfgoed toegankelijk maken voor een divers publiek. Multiperspectief in het erfgoedonderwijs Making heritage accessible to a diverse audience Multiperspectivity in heritage education This article presents an instrument for the screening of programme sets for heritage education putting the focus on multiperspectivity. It contributes to the need of a sustainable cooperation between formal …
Wetenschappelijk artikel Wendy Wauters, Het uitkoken van de narheid en zijn verwantschap 137 met de geneeskunst en de alchemistische beeldtaal Essays Stefaan Top, Het Manneke uit de Maan in de Vlaamse narratieve volkscultuur 159 – Een kwestie van liegen, bedriegen en straffen Stefaan Top, Ouders en hun kinderen – Aspecten van een problematische 167 relatie in het Vlaamse sprookje Nieuw …
LOÏC BIENASSIS La place et les usages du culinaire De plaats van en vertogen over culinaire cultuur in de regionalistische Franse tijdschriften van de Belle Epoque (einde 19de- begin 20ste eeuw) In welke mate heeft de regionalistische beweging in Frankrijk begin twintigste eeuw bijgedragen aan de ‘territorialisaton’ van verschillende gerechten en producten, of anders uitgedrukt, aan de totstandkoming van streekspecialiteiten? …
Woord vooraf Stefaan Top, 120 jaargangen Volkskunde 1 Wetenschappelijk artikel Paul Janssenswillen, Wil Meeus, Els Vinckx, Silke Leenen, 5 Erfgoed toegankelijk maken voor een divers publiek – Multiperspectiviteit in het erfgoedonderwijs Essays Stefaan Top, Van ‘folklore’ naar materieel en immaterieel erfgoed – 25 Ruim anderhalve eeuw cultuurgeschiedenis Stefaan Top, Volksverhalen: een kwestie van genres met een eigen boodschap 37 en …
119de jaargang (2018) Nr. 3 Leen Beyers, Yves Segers, Anneke Geyzen, Streekspecialiteiten, 265 culinaire identiteiten en vererfgoeding – Een inleiding Wetenschappelijke artikelen Loïc Bienassis, La place et les usages du culinaire dans les revues régionalistes 279 françaises de la Belle Epoque Nelleke Teughels, Eendracht maakt macht? Culinaire uitingen van identiteit 303 en machtsverhoudingen tijdens de Brusselse wereldtentoonstelling van 1935 Saar …
LIESBETH GEUSSENS, Onroerende goederen – Emotionaliteit en betekenisgeving in -estamenten van Leuvense mannen en vrouwen, 1770-1780 Emotional goods Sensitivity and signification intestaments of Louvain men and women,1770-1780 Historians studying emotions have recently been using last wills to research the emotional implications of material culture and social networks. In this regard, this article tries to show in what way and to …
Wetenschappelijk artikel Liesbeth Geussens, Ontroerende goederen – Emotionaliteit en betekenisgeving 145 in testamenten van Leuvense mannen en vrouwen, 1770-1780 Sporen Gilbert Huybens, 15. Brussel, Koninklijke Bibliotheek, Hs. 19559 163 Wouter de Vries, Het Natuurlijk Tover-Boek: pseudo-Goeree? 176 Kirsten van Kempen, Het ensemble Tjeertes in het Nederlands Openluchtmuseum 184 André De Poorter, Een Belgische kijk op 250 jaar circus – Zo …
Thijs and the study of devo¬tional prints The late professor Alfons Thijs was an expert in the field of devotional prints from Antwerp (17th-19th Cen¬turies). After his death the university library of Antwerp acquired more than 1.000 prints, related to the city. The library made its ‘Thijs Collec¬tion’ available on line http://anet.be/ opac/opacuactobj. The first part of this article stresses …
119de JAARGANG (2018) Nr. 1 Wetenschappelijke artikelen Hans Geybels, Alfons Thijs en de verdere studie van (Antwerpse) devotieprentjes 1 Koen De Munter, “Leren door aandacht” – Doden bezoeken en gedenken 25 bij de Aymara en in de Lage Landen Essay Paul Catteeuw, Ma’nene’ of Hoe hou je doden levend(ig)? 47 Albert van der Zeijden & Sophie Elpers, Immaterieel erfgoed en …
118de JAARGANG (2017) Nr. 3 Ter inleiding Willem de Blécourt, Fantastische verhalen in veelvoud – 221 Of: De reikwijdte van reuzen Wetenschappelijke artikelen Stijn Praet, Een onwaarschijnlijk verhaal – De Latijnse ‘sprookjes’ van een 235 middeleeuwse cisterciënzer Ruth B. Bottigheimer, Vliegende tapijten in Duizend-en-een-nacht: 255 Disney, Dyāb… en d’Aulnoy? Theo Meder, Vertellen alsof het gedrukt staat – (Re-)oralisatie van de …
118de JAARGANG (2017) Nr. 2 Artikels Johan de Bruijn, “Een witte doek spreekt toch meer” – 137 Dynamiek en voorgeschreven orde in de Staphorster rouwdracht, ca. 1950-2017 Joren Ossewaarde, Geneeskunde en volkskunde – 155 De strijd tegen het bijgeloof in de 19de eeuw Sporen Gilbert Huybens, 13. Brussel, Koninklijke Bibliotheek, Hs. II 5331 165 Boekbesprekingen Malda Denana, Ästhetik des Tanzes …
Between taboo and tolerance 30 years of AIDS commemoration in the Netherlands The article deals with the commemoration of AIDS during the last three decades in the Netherlands. It focuses on AIDS Memorial Quilts and the rituals related to them. The quilts were made to fight intolerance against AIDS and homosexuality and to shape a commemoration community. The successful control …