“The White Wrap Speaks For Itself” Dynamics and Prescriptive Order in the Traditional Dress of Staphorst, c. 1950-2017 It is not for the first time that the people of the village of Staphorst in The Netherlands make out the subject of an article in Volkskunde. In 2017 a substantial but slowly diminishing number of women still wears the lo¬cal traditional …
118de JAARGANG (2017) Nr. 1 Artikels Sophie Elpers & Jorien Posthouwer, Tussen taboe en tolerantie – 1 30 jaar aidsherdenkingscultuur in Nederland Johan Verberckmoes, Dagelijkse humor in de beginjaren van de Nederlandse Opstand 19 Nieuw onderzoek Albert van der Zeijden, Immaterieel erfgoed aan de Universiteit Utrecht – 37 Onderzoeksplan Fellowship Intangible Heritage Studies Sporen Paul Catteeuw, Ten huize van … …
Fantastical Stories in Plural: or, The Reach of Giants Historical narrative research is increasingly facilitated by internet sources, especially in the Netherlands where a service like Delpher (a combination of “delver” = miner, and “Delphi” = the oracle) provides access to millions of pages from historical newspapers, journals and books; the latter also includes the dbnl (digital library for Dutch …
K. DE GRAEVE, Adoptiefeesten, cultuur, liefdadigheid en gemeenschapsvorming bij Vlaams-Ethische adoptiegezinnen Summary: Adoption feast Culture, Charity and Community Building in Flemish-Ethiopian Adoptive Families Drawing on ethnographic fieldwork and interviews, this article analyses festive gatherings of Flemish parents with children adopted from Ethiopia as sites for community building, charity work and culture work. On the one hand, it reads the festive gatherings …
AD DE JONG, Museale passie en Europees idealisme – De jonge jaren van het Verbond van Europese Openluchtmusea 1966-1972 Summary: A Passion for Museums and for Europe – The early years of the Association of European Open-Air Museums (1966–1972) Anyone who frequently attends the conferences of the Association of European Open-Air Museums (AEOM) will eventually begin to wonder how this …
117de JAARGANG (2016) Nr. 3 Ter inleiding Liesbet Depauw, Laure Messiaen, Johan Verberckmoes, Albert van der Zeijden, 241 Feestcultuur en immaterieel erfgoed Wetenschappelijke artikelen Katrien De Graeve, Adoptiefeesten – Cultuur, liefdadigheid en 247 gemeenschapsvorming bij Vlaams-Ethiopische adoptiegezinnen Karin Hannes, Heleen Voets, Joyce Leysen, Pieter Verstraete, 265 Circus als een artistiek en pedagogisch project – Een historische kijk op de totstandkoming …
117de JAARGANG (2016) Nr. 2 Artikels Ad de Jong, Museale passie en Europees idealisme – De jonge jaren van het Verbond 113 van Europese Openluchtmusea 1966-1972 Gertjan Willems, Van cultureel verantwoorde naar plezante films – 143 De heropleving van populaire komedies in de jaren tachtig en de rol van het Vlaamse filmbeleid Essay Pauline van der Zee, Hoe museale tradities …
KARLA VANRAEPENBUSCH en ANNE-MIE HAVERMANS, Omgaan met het erfgoed van de vijand – Duitse WO1-monumenten op stedelijke begraafplaatsen in bezet België Summary: Dealing with the heritage of the enemy – German First World War monuments on city cemeteries in occupied Belgium During the First World War the Germans commemorated their fallen soldiers with monuments in the communal cemeteries in the …
JURIJN NEYRINCK, Van Onvoltooid Verleden naar Onvoltooide Toekomstige Tijden – Omgaan met immaterieel cultureel erfgoed en diversiteit in een wereld van verandering Summary: From Past Continuous to Continuous Future Tenses Dealing with Intangible Cultural Heritage and Diversity in a Changing World The introductory essay to this theme issue of Volkskunde on intangible cultural heritage (ICH) and diversity, provides a brief …
117de JAARGANG (2016) Nr. 1 Artikels Karla Vanraepenbusch en Anne-Mie Havermans, Omgaan met het erfgoed1 van de vijand – Duitse WO 1-monumenten op stedelijke begraafplaatsen in bezet België Evert Vandeweghe, Van “Klein Rusland” (1925) tot “’t Smurfendorp” (1984) – 21 Volksnamen voor sociale wijken in Vlaanderen Essay Robin Vermeulen, Graffiti in Amsterdam – De vergankelijkheid van een 45 eigentijdse cultuur …
B. DENIS, Home, sweet home?! Publiek en privaat onder de loep in negentiende-eeuws Antwerpen (1880) Summary: Home, sweet Home?! The Public and Private Element in Domestic Culture (Antwerp, 1880) Contrary to the strong Anglo-Saxon tradition that predominantly draws on normative sources to study the middle class home and domestic culture, the focus is here on a broader socio-professional group. Based …
116de JAARGANG (2015) Nr. 3 Albert van der Zeijden, Ten geleide 281 Jorijn Neyrinck, Van Onvoltooid Verleden naar Onvoltooide Toekomstige Tijden – 283 Omgaan met immaterieel cultureel erfgoed en diversiteit in een wereld van verandering Riet de Leeuw, Ruimte voor diversiteit – Het Nederlandse immaterieel erfgoedbeleid 311 Diversiteit en superdiversiteit Albert van der Zeijden, Diversiteit, hybriditeit en de Nationale Inventaris …
K. DE LEEUW, Hoebloot (niet) bedekt werd Summary:Roman catholic Repression of immoral Ways of Clothing (Tilburg, 1914-1970) In 1914 Pius X and the Roman Catholic Church launched an attack against modern women’s indecent clothing: short sleeves and skirts, low necklines, trousers, transparent or fleshcolored fabrics, etc. Modern fashion was considered to lead to improper sexual relations, to handicap a mother’s …
116de JAARGANG (2015) Nr. 2 Artikels Britt Denis, Home, sweet home?! – Publiek en privaat onder de loep 129 in negentiende-eeuws Antwerpen (1880) Geert Buelens, ‘En redders zult gij zijn van heel het Vaderland!’ – 151 De artistieke en culturele beeldvorming van en herinnering aan de Eerst Wereldoorlog als een Vlaamse, Belgische of internationale aangelegenheid sinds 1914 Jon Verriet, ‘Een …
ISIS STURTEWAGEN, “Alle tsamen zo hebbelicken ghecleet”. Kinderkleding en dagelijks leven in de Brugse Bogardenschool rond het midden van de 16e eeuw. Summary: “All together respectably dressed” Children’s Dress and Daily Life at the Bruges Begard School in the mid-16th Century Both Zegher van Male’s (1514-1604) memorial of the Bruges Beghard school, a charitable institution that took care of young …
116de JAARGANG (2015) Nr. 1 Artikels Kitty de Leeuw, Hoe het bloot (niet) bedekt werd – 1 Het zedelijkheidsoffensief van de rooms-katholieke Kerk op kledinggebied en de reactie van Tilburgse gelovigen daarop, 1914-1970 Willem de Blécourt, Eenmalige verhalen in Vlaanderen – 29 Over het classificeren van sprookjes Nieuw onderzoek Albert van der Zeijden, Naar een onderzoeksagenda voor immaterieel erfgoed – …
115de JAARGANG (2014) Nr. 4 Inleiding Johan de Bruijn, Sophie Elpers en Hilde Schoefs, “Op de huid” – 433 Over vestimentaire kwesties Artikels Isis Sturtewagen, “Alle tsamen zo hebbelicken ghecleet” – 441 Kinderkleding en dagelijks leven in de Brugse Bogardenschool rond het midden van de 16de eeuw Johan de Bruijn en Jacco Hooikammer, “Als ze het maar netjes aandoen” – …
M. JACOBS Culturele makelaardij, omgaan met grenzen en het nieuwe paradigma van het borgen van immaterieel cultureel erfgoed. Volkskunde, UNESCO en transdisciplinaire perspectieven In dit artikel wordt de vraag gesteld welke onderdelen uit het repertoire van de al dan niet “toegepaste” of “publieke vormen” van volkskunde uit de vorige eeuw actief kunnen aangewend worden in het nieuwe, 21ste-eeuwse paradigma van …
V. VANRUYSSEVELDT Tussen niche en overlevingsstrategie? Rondtrekkende artiesten in het hertogdom Brabant in de tweede helft van de achttiende eeuw Summary: Itinerant entertainers in Brabant (1766-1775) Itinerant entertainers (musicians, singers, puppet players, bear dancers and other artists) used to play an important role in popular culture in preindustrial Europe. Negative connotations about these people have prevailed in modern historiography while …
T. HENS, S. VANDEN BORRE en K. WILS De oorlog maakt school – Herinneringspraktijken in het Belgische onderwijs na de Eerste Wereldoorlog Summary: Patriotism kindled in Belgian schools after the Great War Immediately after the First World War the propagation of a unified and patriotic war narrative was an important issue for the Belgian Government in primary as well as …
115de JAARGANG (2014) Nr. 3 Introduction Marc Jacobs, Jorijn Neyrinck and Albert van der Zeijden, UNESCO, 249 Brokers and Critical Success (F)Actors in Safeguarding Intangible Cultural Heritage Marc Jacobs, Jorijn Neyrinck en Albert van der Zeijden, UNESCO, 257 makelaars en kritische succes (f)actoren in de borging van immaterieel cultureel erfgoed Articles Marc Jacobs, Cultural Brokerage, Addressing Boundaries and the New …
115de JAARGANG (2014) Nr. 2 Artikels Vicky Vanruysseveldt, Tussen niche en overlevingsstrategie? 121 Rondtrekkende artiesten in het hertogdom Brabant in de tweede helft van de achttiende eeuw Hans Geybels, Miraculen onlancx ghebeurt in Scherpen-heuvel 145 De intellectuele elite over mirakels in de zeventiende eeuw Thérèse Peeters, “Sweet-milk cows” in Huizen and “memorable incidents” 163 in Oost Zaandam – Identity and …
115de JAARGANG (2014) Nr. 1 Inleiding Stefaan Top 1 Artikels Tine Hens, Saartje Vanden Borre en Kaat Wils, De oorlog maakt school – 5 Herinneringspraktijken in het Belgische onderwijs na de Eerste Wereldoorlog Sigrid Van der Auwera en Annick Schramme, De Grote Oorlog herdacht: 27 Een internationaal perspectief Judith Lechanteur en Judica Lookman, Project Onderdak in Nunspeet – 45 Voortleven …
D. CALLEWAERT Schriftelijke transcommunicatie: over hemelbrieven en tekstamuletten Summary: Transcommunication in writing: the heavenly letter In revealed religions transcendental communication by means of a heavenly letter used to be a marginal modus operandi. A letter from heaven is quite distinct from the (well-known) votum scriptum which the faithful commonly send to heaven. An apocryphal Sunday Epistle fell from heaven in …
A.M. VAN DER WAL Een pijnlijk verleden, een onzekere toekomst – Levend erfgoed van het slavernijverleden in postapartheid Zuid-Afrika Summary: A painful past, an uncertain future Living heritage of slavery in postapartheid South Africa The year 2013 marks not only the 150th anniversary of the abolition of slavery in the Kingdom of the Netherlands, but also the 10th anniversary …
A. VANNESTE De Belgisch-Nederlandse grens onder spanning Summary: The 2.000-volt Belgian-Dutch frontier (1915-1918) The German Army built a three-wired entanglement in order to cut off occupied Belgium from The (free) Netherlands. The wire, as it was called, was impressive (more than 350 km long, from the Belgian coastline in Knokke up to little short of Aachen) and it was deadly …
114de JAARGANG (2013) Nr. 3 Inleiding Stefaan Top 249 Artikels Brecht Demasure en Yves Segers, Eten in oorlogstijd 257 Voedselaanbevelingen en keukentips in België tijdens de Eerste Wereldoorlog Tom Simoens, Discipline in het Belgische leger tijdens de 279 stellingenoorlog (1914-1918) Alex Vanneste, De Belgisch-Nederlandse grens onder spanning 293 Antoon Vrints, Verschuivende tolerantiedrempels – De morele codes 317 van het leven …
114de JAARGANG (2013) Nr. 2 Artikels Gábor Kozijn, Van volkscultuur naar immaterieel erfgoed 129 Een geschiedenis van de begrippen in de periode 1987 tot 2007 in Nederland Jeroen Dewulf, Het pinksterverhaal van de Nederlandstalige slavin 153 Sojourner Truth (ca. 1797-1883) – Een analyse vanuit contactstudies Essay Anne Marieke van der Wal, Een pijnlijk verleden, een onzekere toekomst 173 Levend erfgoed …
114de JAARGANG (2013) Nr. 1 Artikels Liselotte Sels, “Muzik ruhun gidasi | Muziek is voedsel voor de ziel” 1 Etnografisch onderzoek naar het gebruik en de functies van Turkse volksmuziek in Gent Korrie Melis en Floor Groefsema, Dansen voor de regio. 25 Community organization op het Noord-Groningse platteland in de jaren 1960 en 1970 Sporen Stefaan Top, Nogmaals bedankt, Jan! …
E. VANDEWEGHE Feesten van nostalgie en vooruitgang: de representatie van het stedelijke landschap in Vlaamse provinciesteden 1837-1958 Staging urban history: Festivities and the creation of historical townscapes in Belgium (1860-1958) Parades were an intrinsic part of urban life in Belgium between the middle of the nineteenth and twentieth century. Scholars have used these festivities time and again to probe into …
W. SCHEIRE Geschiedschrijving van het evidente. Het verhaal van de koelkast Summary: A history of the evident: the Story of the Refrigerator Nowadays a refrigerator figures as an unspectacular and banal dimension in everyday life. In fact, it has been taken for granted by most of us. But since it was introduced in the last century it has affected (post-war) …
D. HERREMANS, W. DE CLERCQ De herinnering blijft. Memoria en materiële cultuur in de monastieke ruimte van Clairefontaine (B) Summary: A place to remember. Memoria, material culture and monastic space in the Cistercian nunnery of Clairefontaine (B) The Cistercian nunnery of Clairefontaine was founded in the 13th century by the Counts of Luxembourg. During the 13th and the 14th century …
113de JAARGANG (2012) Nr.3 Inleiding Jan Bleyen, Leen Beyers, Chris De Lauwer, De dood en de dingen 257 Artikels Irene Stengs, Gedenken op de plek des onheils. Bermmonumenten 263 als materiële uitdrukking van veranderende rouwcultuur Davy Herremans en Wim De Clercq, De herinnering blijft. 283 Memoria en materiële cultuur in de monastieke ruimte van Clairefontaine (B) Josephine Hoegaerts, “Op ’t …
113de JAARGANG (2012) Nr. 2 Artikels Willem Scheire, Geschiedschrijving van het evidente. 129 Het verhaal van de koelkast Pieter Vestraete, Naar een fluïde benadering van dovencultuur 152 en dovengeschiedenis- Enkele reflecties over de rol van sportorganisaties voor doven in het ontstaan van een dovencultuur in Belgïe Dossier ‘nieuwe’ Volkskunde Leen Engelen, Erfgoed, efemera en memorabilia- Dc marge of het centrum? …
113de JAARGANG (2012) Nr. 1 Inhoud Redactie, De nieuwe Volkskunde 1 Stefaan Top, Ruim een eeuw VOLKSKUNDE (1888-2011) 5 Peter Jan Margry, Volkskunde in verandering. 13 Reflecties bij een disciplinaire status quo Artikels Evert Vandeweghe, Feesten van nostalgie en vooruitgang: 20 de representatie van het stedelijke landschap in Vlaamse provinciesteden 1837-1958 Hans Piena, Snoeien aan de wortels van de Nederlandse …
A.K.L. THIJS Vera Effigies? Vindingrijke omgang met drukvormen: productiekosten reducerende beeldmanipulatie bij bedevaartprenten Vera Ogies? Creative engraving leads to cast reduction as well as to unauthentic imagery at holy pilgrimage sites In the preindustrial era image manipulation enabled publishers to cut production costs by reusing printing blocks, even in a quite different context. They sometimes altered the image a litde …
D. CALLEWAERT De subjectieve en collectieve tijdservaring vanuit een volkskundig perspectief The individual and collective experience of time: an ethnological analysis Personifications, attributes, images and expressions render the concept time less abstract. Indications of time are not always mathematical data because in a special context they too often have an emotional value (e.g. nine eleven, 31st of october …
J. TAELS Over humor, levenskunst en tragiek On Humour, Art of Life, and the Tragic In his philosophical approach J. Taels attempts to elucidate two central meanings of humour: humour as the synonym of the comic, and humour as an art of life. In the first section he discusses several central aspects of humour in the broad sense, which relates …
J. TAELS Over humor, levenskunst en tragiek On Humour, Art of Life, and the Tragic In his philosophical approach J. Taels attempts to elucidate two central meanings of humour: humour as the synonym of the comic, and humour as an art of life. In the first section he discusses several central aspects of humour in the broad sense, which relates …
A.K.L. THIJS Het liedeken vande joffrouw van Brugge en haar catteken: lachen om de sentimentalisering van de omgang met een eigenwillig huisdier Ridiculing too sentimental a relation with pets: the song about a young lady of Bruges and her beautifid but headstrong small cat These days the cultural-historical interest in the man-animal relation hos grown considerably. Yet in Flanders this …
.S. TOP De Hellejongen. Een Vlaamse duivelssage als casus The Hell Boy: A Flemish Devil Legend as Case Study Concerning Literacy versus Orality With his epic poem ‘Legend of the Hell Boy’ (1883), the common practitioner Karel de Gheldere (1839-1913) has witten the following fascinating story. An angry step-mother hates her lazy son and wants her husband to hire him …
A.K.L. THIJS Verzamelaars en producenten van bedevaartvaantjes (1853-1970). Emotionele omgang met traditioneel religieus erfgoed Summary: Collectors and makers of pilgrimage pennants (1853-1970). An emotional approach to a traditional religious legacy This contribution verifies which meanings have been attributed by historians and folklorists to the medium of pilgrimage pennants and how collectors have tried to influence the production, shaping and distribution …
N. BOERMA De 17de-eeuwse Nederlandse kinderprent Summary: The Dutch children’s print of the seventeenth century: comic strip or only a precursor? At the exhibition in Venlo Suske and Wiske the story tellers fl& of phantasy is exposed a print the Life of Klaas and Griet. Klaas is a softie, who is beaten by his wife Griet, who really is a …
D. CALLEWAERT en M. VAN DEN BERG Volkskundige aspecten van meer dan honderd jaar conscripties en loting (1798-1909) Customs in Flanders Regarding Conscription and Substitution (1798-1909) The French revolutionaries introduced – in France as well as in the occupied territories – a compulsory military service for all young men, regardless of their social class (Law Jourdan, 1798). The adequate number …
A.K.L. THIJS Een onbescheiden blik in de portefeuille van de Volkskunde-redacteur: Victor de Meyere (1873-1938) bespied met het bricoleren met kopij Summary: An indiscreet look onto the portfolio of a Volkskunde editor: watching Victor de Meyere (1873-1938) tinkering with a copy. Unedited copy of Victor de Meyere’s portfolio for volume 1938 of the Volkskunde magazine Recently, a printing ready copy …
A.K.L. THIJS Den Lustelijcken Mey. Het incipit van een populair lied gerecycleerd tot titel van een devotieboekje door Paulus Fabri (Brussel, 1600) Summary: “Den Lustelijcken Mey“, an ambiguous incipit of a popular devotional booklet “Den Lustelijcken Mey” is the opening line of two quite different songs, a religious and a romantic one. Paulus Fabri, a priest, remarkably chose this ambiguous …
A. VAN DER ZEIJDEN De actualiteit van tradities en het jaar van de tradities: een inleiding Summary: Traditions have again become current topics: an introduction The Dutch Year of Traditions is a nice occasion to explore the theme of traditions. Traditions are in. Marketing experts say that it has to do with the fact that we live in a retrospective …
A. VRINTS De codes van de kroeg. Het openbaar lokaal tussen orde en wanorde in Antwerpen (1910-1950) Summary: Codes of the pub. The public room between order and chaos in Antwerp (1910-1950) Since the elite stopped visiting the pub in the early modern era, they started considering pubs and drinking to be a source of ‘chaos’ in all kinds of …
A.K.L. THIJS La Germanistique mène à tout…”. Frans M. Olbrechts (1899 – 1958). In het wereldje van volkskundigen en etnologen Summary: Frans M. Olbrechts (1899-1958) in the small World of folklorists and ethnologists Frans Olbrechts started his career as a folklorist with a thorough study of Flemish incantations. But he is best-known as an expert of African art and American …